დიდო კაი კოჩი – გურამ კარტოზია

1.1. დიდებული პიროვნება – გურამ კარტოზია 1. გურამ კარტოზია ლაზურ ენას დიდად (= ძალიან) ყვარობდა. 2. ის დიდი (= დიდად) განათლებული კაცი (= პიროვნება) იყო. 3. ლაზური ენის შესასწავლად სარფში ყოველთვის დადიოდა. 4. გურამ კარტოზია ჩვენი ოჯახის დიდად ახლობელი კაცი იყო. 5. მე ახლოს ვიცნობდი გურამის მთელი (= მთელ) ოჯახს: 6. დედა – პაშა დეიდა, ცოლი მისი (= მისი ცოლი) – ცისანა, ბიჭი (= ვაჟს), ალეკო (= ალეკოს), ვიცნობდი, ქალიშვილს – ხათუნა (= ხათუნას), სურათით ვიცნობდი. 7. ძალიან შემიყვარდა მთელი ოჯახი. 8. ყოველ დროს (= ყოველთვის) მათთან ერთად ვიყავი. 9. ზაფხული რომ მოვიდოდა, მათ გარეშე ზღვაზე არ მივდიოდით. 10 გურამი ძალიან კარგი კაცი იყო და ასევე მთელი მისი ოჯახი. 11. გურამი ყოველთვის მოდიოდა სარფში დედასთან ერთად. 12. დედამისს პაშა ერქვა. 13. პაშა დეიდამ (= დეიდა) ყველაფერი (= ყველაფერს) გვასწავლიდა, საჭმელები გაკეთება (= საჭმელების გაკეთებას). 14. თავი ჩემის შიგნით ზის (= ჩემს თავში ზის / მახსოვს) მისი ნასწავლები (= ნასწავლი), დღემდე ბევრი მახსოვს. 15. კომპოტის ჩათვლით მისი ნასწავლები (= ნასწავლი) მახსოვს. 16. მისი ოჯახის სიყვარული, ყველა მისი ხალხის (= ახლობლის), ახლაც დაუვიწყებლად (= დღემდე) მაქვს. 17. ძალიან ვყვარობდით (= გვიყვარდა). 18. თვითონაც სარფში რომ მოვიდოდნენ, უსაჩუქროდ არ მოსულან ჩემთან. 19. პაშა დეიდისგან ბევრი საჩუქრები (= საჩუქარი) აქამდე შენახული მაქვს. 20. პაშა დეიდასთან ერთად ყოველთვის ზღვაში ვცურავდით. 21. ცისანას, გურამის მეუღლეს: „შენ, სამეგრელოს დედოფალი ხარ-მეთქი”, – ვეუბნებოდი. 22. ცისანა ჩამეხუტებოდა და იცინოდა. 23. ცისანა ძალიან ლამაზი იყო. 24. გურამი ლაზური (= ლაზურ) ენას რადგან სწავლობდა, ყველა სოფლებში (= სოფელში) დავყვებოდი: 25. ახალშენი იყო, ერგე იყო, თხილნარი იყო, თურქეთში, არტაშენშიც გავყევი. 26. გურამი დიდად (= ძალიან) კმაყოფილი იქნა (= დარჩა). 27. გურამს დიდად (= ხშირად) მიჰყვებოდა სოფლებში ასმათი (= ასმათ) თანდილავა. 28. ასმათთან და ჩემთან ერთად დადიოდა. 29. ჩვენ ერთი დღე მარტო არ დაგვიტოვებია. 30. ისიც კმაყოფილი იყო ჩვენგან (= ჩვენით), ჩვენც ძალიან გვიხაროდა. 31. იმ დროს კოლექტივი იყო და კოლექტივის მანქანით დაგვყავდა. 32. გურამი რომ იწერდა ლაზური ტექსტები (= ლაზურ ტექსტებს), მთელი ღამე დაჯდებოდა და კარგად გაასწორებდა. 33. მთელი გულით მუშაობდა. 34. ყოველთვის თავიდან ათქმევინებდა (= გაამეორებინებდა) ლაზური სიტყვები (= ლაზურ სიტყვებს). 35. ყოველ დროს (= ყოველთვის) ლაზური (= ლაზურის) მთქმელს ჩაეკითხებოდა, რა (= როგორ) ითქმებოდა ეს (= კონკრეტული) სიტყვა. 36. გურამი (= გურამ) კარტოზიას მთელი სარფმა (= სარფი) ძალიან ჰყვარობდა (= მთელ სარფს ძალიან უყვარდა). 37. გურამი ჩვენი ენისთვის დიდად (= ბევრს) მუშაობდა. 38. გურამი ამბობდა, რომ: „ეს ენა შესანახი ენა არისო, 39. შეინახეთ და მიხედეთო (= მოუარეთო)”, – ასე გვეუბნებოდა. 40. ძალიან მიხარია, რომ გურამის სტუდენტები სარფში მოდიან და ლაზური ენა (= ლაზურ ენას) სწავლობენ. თქვენ დიდი მადლობა!

1.1. dido k'ai k'ochi – guram k'art'ozia 1. guram k'art'ozia lazur nenas dido qoropt'u. 2. ia didi k'itkhei k'ochi t'u. 3. lazuri nenashi oguisheni sarpisha birtum gulut'u. 4. guram k'art'ozia chkini okhoishi dido ჲakini k'ochi t'u. 5. man yakinis vichinop't'i guramishi mteli ojakhis. 6. nana – p'asha deida, okhorja mushi – tsisana, bich'i, alek'o, vichinop't'i, k'ulanis, khatuna, resmite vichinop't'i. 7. dido doaqoopi teli ojakhi. 8. k'arta vakht'is mutepek'ala vort'i. 9. yazi na mokhtat'u, umutisheli mzoghasha var vit'it. 10. gurami dido k'ai k'ochi t'u do esho mteli mushi okhoi. 11. gurami birtum moit'u sarpisha nanak'ala birden. 12. nanamushis p'asha jokhont'u. 13. p'asha deidak mteli shei moguapt'es gyaepe okhenu. 14. ti chkimis dolokhe mushi noguepe, andghasha dido mshuns. 15. k'amp'ot'ishi nulasha mushi noguepe mshuns. 16. mushi okhoishi qoropa, mteli mushi miletishi, haladaa ugoch'k'ondinu mighun. 17. dido p'qoropt'it. 18. mutepekti sarpisha na mokht'at'es, usachukrod vamukhtimunan chkimda. 19. p'asha deidashen dido bakhchishepe haladaa shenakhei mighun. 20. p'asha deidashk'ala birtum mzoghas vimchvirt'it. 21. tsisanas, guramishi okhorjas: “sin, samegreloshi noghamisa yen-ma”, – vuts'umet'i. 22. tsisana dolomakit'et'u do idzitsap't'u. 23. tsisana pazla mskva t'u. 24. gurami lazuri nenas na igurt'u, mteli kyoepes gooqupt'i: 25. akhasheni t'u, ergeshi t'u, tkhilnari t'u, turkies, art'ashenishti vaqoni. 26. gurami dido razi diqu. 27. guramis dido noqupt'u kyoepesha asmati tandilava. 28. asmatik'ala do chkimik'ala barabe guit'u. 29. chkin ar dgha khvala var memishkvinunan. 30. mukti razi t'u chkinden, chkinti dido makhelet'es. 31. em vakitis k'olekt'ivi rt'u do k'olekt'ivish mashinaten goiqonupt'it. 32. gurami ena dilich'aat'u lazui t'ekst'epe, mteli seri dokhedut'u do k'aikhesha doduzanap't'u. 33. dido guiten ichalishep't'u. 34. k'arta onis aghneshen otkvapapt'u lazuri nenape. 35. k'arta vakhtis lazuri mtkumus gek'itkhupt'u, mu tkvalat'u aia nena. 36. gurami k'art'ozias mteli sarpik dido qoopt'u. 37. gurami chkini ninasheni dido ichalishep't'u. 38. gurami zop'ont'u-ki: – „aya nena, oshinakhushi nena yenia, 39. koshinakhit do mendats'k'editia!”, – asho mits'umet'es. 40. dido makhelen-ki guramishi st'udent'epe sarpisha muluan do lazui nena igurnan. tkvan didi madloba!

1.1. Great good man – Guram Kartozia 1. Gurami Kartosia loved the Laz language very much. 2. He was a highly educated man. 3. He always went to Sarpi to learn the Laz language. 4. Guram Kartozia was a very close man of our family. 5. I knew Gurami's whole family closely. 6. His mother – aunt Pasha, his wife – Tsisana, his son – Aleko, I knew his daughter – Khatuna from picture. 7. I loved the whole family. 8. I was always with them. 9. When summer came, I did not go to the sea without them. 10. Gurami was a very good man, and so was his whole family. 11. Gurami always came to Sarpi with his mother. 12. His mother's name was Pasha. 13. Aunt Pasha taught us everything about food. 14. I remember well what she taught. 15. Including stewed fruit, I remember everything what she taught. 16. I still remember the love of his family, all his relatives without forgetting. 17. We loved each other very much. 18. When they came to Sarpi, they did not come to me without a gift. 19. I have kept many gifts from aunt Pasha until now. 20. I always swam in the sea together with aunt Pasha. 21. I used to say to Tsisana, Gurami's wife, – “You are the queen of Samegrelo”. 22. Tsisana used to hug me and laugh. 23. Tsisana was very beautiful. 24. Since Gurami was learning the Laz language, I accompanied him in all the villages: 25. It was Akhalsheni, Erge, Tkhilnari, I accompanied him even in Ardeşen, in Turkey. 26. Gurami was greatly satisfied. 27. Asmat Tandilava often accompanied Gurami in the villages. 28. He used to travel with Asmati and me. 29. We have not left him alone for one day. 30. He was also pleased with us and we also loved him very much. 31. At that time there was a collective and we were taken by a collective car. 32. When Gurami had recorded Laz texts, then he sat and corrected them all night. 33. He worked with all his heart. 34. He always asked a respondent to repeat Laz words. 35. He always asked a respondent how a specific word was pronounced. 36. Whole Sarpi loved Guram Kartozia very much. 37. Gurami worked a lot on our language. 38. Gurami used to say: “This language is a language to be saved. 39. Keep it and care about it” – that's what he used to tell us. 40. I am very glad that the students of Gurami come to Sarpi and study Laz language. Thank you very much!