რუსი ვოეია

3.5. რუსი ვარო 1. თოფიქი ბიძია ახლაც ცოცხალი არის. 2. ის ახალ ათონში ცხოვრობს, მაგრამ ავად არის. 3. ახლა ოთხმოცდასამი წლისა არის. 4. ერთხელ, მამაჩემი და ბიძაჩემი სოჩაში მიდიოდნენ სადღაც და ვაგონში ლაზურად რომ ლაპარაკობენდნენ, ვიღაცამ დაინახა (= აქ: გაიგონა). 5. „სადაური ხართ, ვინ ხართო, მე ლაზი ვარო“, – უთხრა. 6. ამათ ჰკითხეს: „სადაური ლაზი ხარო?“ 7. „უკრაინიდან“ – იმან (=ის) ამბობს. 8. „უკრაინაში ლაზები სად არიან?“ გაუკვირდათ. 9. მან (= ის) ეუბნება: „კიევის ქვემოთ, რვა თუ ცხრა სოფელი არისო, ყველანი ლაზები ვართ და ლაზურად ვლაპარაკობთო“. 10. თოფიქ ბიძიამ, იმ დროს სიგარეტს ეწეოდა, სხვა ქაღალდი არ ჰქონდათ, 11. აიღო სიგარეტის კოლოფს მიაწერა ამათი (= ლაზური სოფლების) მისამართი ჩემთვის. 12. იცოდნენ, რომ მე ვეძებდი ასეთი რაღაცები (= ასეთ რაღაცებს). 13. მერე, რომ მოვიდნენ სახლში, ბიძაჩემმა ის კოლოფი სადღაც გადააგდო, მაგრამ მე მითხრა, რომ: „კიევის ქვემოთ სადღაც ლაზური სოფლებიაო“. 14. სამოცდაოთხი წელი იყო, ეს რომ მითხრეს. 15. წავედი იქ, ავტობუსებში ჩავჯექი, ვიარე, გადმოვედი მოვიკითხე... 16. კიდევ წავედი, რა ვიცი, ერთი ორასი-სამასი კილომეტრი, ალბათ, არ დამითვლია, იქაურობაში ჩავედი, მაგრამ ვერსად ვერაფერი ვერ ვნახე, ლაზი ვინ არის, არავინ იცის. 17. ნუ, ვერ ვნახე, მაგრამ ასე მითხრეს, მამაჩემმა (= მამაჩემი) და ბიძაჩემმა (= ბიძაჩემი), მე არ მომატყუებდნენ. 18. იმათ რაც ნახეს, რაც გაიგეს, ის მითხრეს. 19. მერე სამოცდაექვსში მე ტულაში ვიყავი, იქაც მოვიკითხე. 20. გამოცდები რომ ჩავაბარე და „რა ვქნა-მეთქი?!“ – ვფიქრობდი. 21. რა ვქნა და გამახსენდა, რომ რიაზანში (= ოლქი რუსეთში) ბაბუაჩემი იყო დამარხული. 22. იქაც წავედი, რიაზანის ირგვლივ მოვიარე, არავინ არაფერი იცოდა, მაგრამ ერთი რამ ვნახე. 23. შევხედე ერთ კაცს, დიდი კაცი იყო, ლაზს ჰგავს. 24. მივუახლოვდი, გამოველაპარაკე, რუსი, რუსი არის. 25. „რა გვარი ხარ?“ – ვკითხე. „მე კაზანჯოღლუ“. 26. მე კაზანჯი ვარ და ის კაზანჯოღლუ. 27. „ვინ ხარ [ეროვნებით]?“ – „რუსი ვარო, კაზანჯოღლუ“. 28. „რუსი როგორ იქნები?! პასპორტში მეც კაზანჯოღლი ვარ-მეთქი“, – ვუთხარი. 29. „მერე რა“, – ასე მითხრა. 30. „ეჰ, არაფერი-მეთქი... კარგად დარჩი (= იყავი)!“ – მე ვუთხარი და წავიდა. 31. ეს ვნახე მხოლოდ, სხვა ვერავინ ვიპოვე.

3.5. rusi voeia 1. topik jumadi ats'iti saghi yen. 2. aia akhali atonis sk'idun, hama dzabuni yen. 3. ats'i otkhonechdosum ts'anei yen. 4. archkva, babachkimi do jumadichkimi sochasha ulut'es sotkha do vagonis lazui ip'aamitomt'eshi, mitkhanik konakholu. 5. “sonui yet, mi yetia? ma lazi voeya”, – uts'u. 6. entepek k'itkhes: sonui lazieya?” 7. “uk'rainashen” – emuk zop'ons. 8. “uk'rainas lazepe so yenan?” – gauk’virdat. 9. emuk uts'umeps: “k'ievish tude, ovro na chkhovro oput'e koyenia, ii lazepe voeti do lazui vip'aamitomtia”. 10. topik jumadik, emoas sigara shumt'u, chkva kart'ali vaughut'es, yezdu do sigarash k'olopis konoch'au amushi adresi chkimisheni. 12. uchkit'es-ki ma goumt'i hasho sheepe. 13. ok'ule na komokht'es okhoisha, jumadik ia k'olopi sotkha met'k'ochu, hama ma mits'u-ki: “k'ievis tude sontkha lazui kyoepe yenia”. 14. sumenechdootkh ts'ana t'u, aia na mits'ves. 15. vigzali ek, abt'obusepes gebkhedi, gobti, gamapti bk'itkhi… 16. ek'ole vidi, mu michkin, ar zhurosh-sumosh k'ilomet'ri, albat, vamik'ootskhun, ekonasha kogepti, hama soti mutu vabdzii, lazi mi yen, mitis vauchkin. 17. nu, vamadziu, hama asho mits'ves babachkimik do jumadichkimik, ma va moghordinamt'es. 18. emtepek na dzies, na ognes, ia mits'ves. 19. ok'ule sumenechdoanshis ma t'ulas vort'i, hek mobik'itkhi, 20. hama ondepe gamotsdape komebchi do “mup'a-ma?!” – vidushunt'i. 21. mu p'a do kogomashinu-ki, riazanis sontkha p'ap'ulichkimi yen dokhvei, hekti mendapti, riazanis et'rapis kogopti, mitis mutu vauchkin, hama ar shei kobdzii. 22. mendebots'k'edi ar k'ochis, didi k'ochi t'u do lazis numgams. 23. mebakholi, mup'aamiti, rusi, rusi yen. 24. “mu gvari e? – vuts'vi. “ma k'azanjoghlu”. 25. ma k'azanji voe do ia k'azanjoghlu. 26. “e, mire?” “rusi voeia, k'azanjoghlu”. 27. “rusi much'o iven, p'asp'ort'is manti k'azanjioghli voe”, – ma vuts'vi. 28. “nu i sht'o” – asho mits'u. 29. “eh, mutu var, k'aiten dosk'idi!” – ma vuts'vi do igzalu. 30. aia bdzii khvala, chkva miti vamadziu.

I am Russian 1. My uncle Tofik is stil alive. 2. He lives in New Athos, but he is sick. 3. He is now eighty-three years old. 4. Once my father and my uncle were going somewhere in Socha, and while they were talking in Laz in the carriage, someone heard: 5. “Where are you from? I am a Laz”. 6. They asked: “Where are Laz man from?” 7. “I am from Ukraine” – he said. 8. “Where are the Laz people in Ukraine?” 9. He tell him: “Below Kiev there are eight or nine villages and we are all Lazes and we speak in Laz language”. 10. My uncle Tofik was smoking a cigarette at that time, they didn't have any other paper, he took the cigarette box and wrote their address for me. 12. They knew that I was looking for such things. 13. Then when they came home my uncle threw the box away somewhere, but he told me: “There are Laz villages somewhere below Kiev”. 14. It was sixty-four years when I was told this. 15. I went there, I got on the buses, I walked, I got off and I asked... 16. Then I went, I walked, I don’t know, two or three hundred kilometers, I didn't count, but then I arrived there, but I couldn't find anywhere, no one knew who Laz was. 17. I didn't see, but that's what they told me, my father and uncle couldn't lie to me. 18. They told me what they had seen and heard. 19. Then in sixty-six I was in Tula, I enquired there. 20. When I passed those exams and “what should I do?!” – I thought. 21. What should I do and I remembered that in Ryazan my grandfather had been buried. 22. I went there too. I went around Ryazan, nobody knew anything, but I saw one thing. 23. I looked at a man, he was a big man, he looked like a Laz man. 24. I went to talk to him – he was Russian, Russian. 25. “What is your last name?” – I asked him. “I am Kazanjoglu”. 26. I’m Kazanji and he is Kazanj-oglu. 27. “Who are you by nationality?” – “I am Russian, Kazanjoglu”. 28. “How can you be the Russian? I am also Kazanjogli in my passport” – I told him. 29. “Then what” – he said. 30. “Nothing… Be well!” – I said and he went away. 31. I met only with him, I couldn't find anyone else.