Çxala
2.1. ჩხალა
1. იჩკალე ჯოხო ჩხალა. 2. იჩკალე თქვალა რენ: „დოლოხე დოსქადერი“. 3. ჩხალაში არ სემთი მურღული რენ, მაჟურა სემთი – ხოფა, ხოლო მასუმანი სემთი – ბორჩხა. 4. ჩხალას რაკანეფე რენ: მოღვენი, აზურე (ზეგანი), ჯინკურთარაანი ( ლაზ. შური მომშლეთინუ), ქვახერხი, მანასტირი...
5. ჩხალას ქჲოეფე რენ: ჩხალა//ჩხალაზენი ( = დჲუზქიოი), მამანათი (= ელმალი), ჟურხინჯი/ წყარყა (= ჩიფთექჲოფრჲუ), სახანდრო (= ფინდიკლი), ხანდუზი (= დემირჯილერი). 6. აწი, მა ნა მიჩქუნ ია მაჰალეში დო ჲერეფეში ჯოხოფე მექჩა, ჩხალა დიდი ქჲოი ენ. აქონ ენ: ჭანითი, ჭარმათი, მჭათი, ქოჩანასთი მსქიბუ, კოჩალიი მსქიბუ, ტამახენი (ყონა), თაფლა თხორითი, ვარდავნითი... ჲერეფე რენ: ბანაკნა ყონა, ჯგირჲაზენი ყონა, ჩირდილი, ჭკონუნა, გოლა, კაკალუნა, ქვამწკილი, მადვანითი, თუთუნლუღი, წყართოლი, წიფურუნა… 7. მამანათის რენ: მელენი მამანათი, მოლენი მამანათი, ოქსუზი ოპუტე... ჲერეფეში ჯოხო: ღალდიდი, ქვადიდი, ბაღუპიჯი, წყარხომულა, ზურგიმელე, მჭყონია, ოხოჯულე, პეტრა, რაკანი, ხერხალი, მბულონა, ყომურია, ხაჯი ნაპირი... 8. ჟურხინჯის რენ: ომჟორე, გურშათი, წყარყა, ხოხარა... ჲერეფეში ჯოხო: ჯივათი, წყარყა. 9. სახანდროს რენ: ბაშქიოი, ჭარმაკითი, ტაგინძე... 10. ხანდუზის რენ: პანჭურათი, ოხვამე, ფუტკარათი, ფიჩხეთი, ფიჭუნა, ჭუბურონა, დიკვარღალი, სულანითი, თრონი ოფუტე, ყინი წკარი, ჟილე ღალი.
11. ჩხალას რენ ჩხალუი წყარი, ეშო ღალეფე დიდო რენ: მამანათური ღალი, აზჲურე ღალი, კამენი ღალი, ომჯრეი ღალი. ბაშქიოჲში ღალი, მაკრეთიე ღალი, ვანეთური ღალი, დაკვარა ღალი, ტყიათი ღალი, სანანდრო ღალი, ხანიი ღალი... 12. ჩხალაში დაღეფეს ჯაეფე რენ: ჭუბური, დიცხუ, ჭყონი, წიფური, ცხემური, უხრავი, თხომუ, ლეკი, მულა, ჩამი, ნიზუ... 13. დაღის დოლოხე: მთუთი, ღეჯი, მკჲაფუ, მგერი, მსკვერი, ტავშანი, ზერდევა, ფორცუხი.
2.1. ჩხალა
1. იჩკალე (= იჩკალეს) ჰქვია ჩხალა. 2. იჩკალე (= იჩკალეზე) ნათქვამი არის: „შიგნით დარჩენილი“ (= შუაში მოქცეული). 3. ჩხალის ერთი მხარე (= ერთ მხარეს) მურღული არის, მეორე მხარე (= მხარეს) – ხოფა, ხოლო მესამე მხარე (= მხარეს) – ბორჩხა. 4. ჩხალის მაღლობები (= გორაკები) არის: მოღვენი, აზურე (ზეგანი), ჯინკურთარანი, ქვახერხი, მანასტირი... 5. ჩხალის ხეობის სოფლები არის: ჩხალა//ჩხალაზენი (= დჲუზქიოი), მამანათი (= ელმალი), ჟურხინჯი/ წყარყა (= ჩიფთექჲოფრი), სახანდრო (= ფინდიკლი), ხანდუზი (= დემირჯილერი). 6. ახლა. მე რომ ვიცი, ის (= იმ) უბნების და ადგილების სახელები (= სახელებს) მოგცემ (= გეტყვი). ჩხალა დიდი სოფელი არის. აქ არის: ჭანითი, ჭარმათი, მჭათი, ქოჩანასთი მსქიბუ, კოჩალიი მსქიბუ, ტამახენი (ყონა), თაფლა თხორითი, ვარდავნითი... ადგილები არის: ბანაკნა ყონა, ჯგირჲაზენი ყონა, ჩირდილი, ჭკონუნა, გოლა, კაკალუნა, ქვამწკილი, მადვანითი, თუთუნლუღი, წყართოლი, წიფურონა… 7. მამანათში არის: მელენი მამანათი, მოლენი მამანათი, ოქსუზი ოპუტე... ადგილების სახელი: ღალდიდი, ქვადიდი, ბაღუპიჯი, წყარხომულა, ზურგიმელე, მჭყონია, ოხოჯულე, პეტრა, რაკანი, ხერხალი, მბულონა, ყომურია, ხაჯი ნაპირი... 8. ჟურხინჯში არის: ომჟორე, გურშათი, წყარყა, ხოხარა... ადგილების სახელი: ჯივათი, წყარყა. 9. სახანდროში არის: ბაშქიოი, ჭარმაკითი, ტაგინძე... 10. ხანდუზში არის: პანჭურათი, ოხვამე, ფუტკარათი, ფიჩხეთი, ფიჭუნა, ჭუბურონა, დიკვარღალი, სულანითი, თრონი ოფუტე, ყინი წკარი, ჟილე ღალი.
11. ჩხალაში არის ჩხალური წყალი, ისე ღელეები//მდინარეები დიდად არის (= ბევრია): მამანათური ღალი, აზჲურე ღალი, კამენი ღალი, ომჯრეი ღალი. ბაშქჲოიში ღალი, მაკრეთიე ღალი, ვანეთური ღალი, დაკვარა ღალი, ტყიათი ღალი, სანანდრო ღალი, ხანიი ღალი... 12. ჩხალის ტყეებში ხეები არის: ჭუბური (= წაბლი), დიცხუ (= ცაცხვი), ჭყონი (= მუხა), წიფური (= წიფელი), ცხემური (= რცხილა), უხრავი (= არყისებრთა ოჯახის, რცხილას მონათესავე მცენარე), მთხომუ (= თხმელა), ლეკი (= ნეკერჩხალი), მულა (= კოპიტი), ჩამი (= ფიჭვი), ნიზუ (= ნაძვი) 13. ტყეში ზის ( = არიან): დათვი, ღორი, ტურა, მგელი, შველი, კურდღელი, კვერნა, მაჩვი.
2.1. chkhala
1. ichk'ale jokho chkhala. 2. ichk'ale tkvala ren: „dolokhe doskaderi“. 3. chkhalashi ar semti murghuli ren, mazhura semti – khopa, kholo masumani semti – borchkha. 4. chkhalas rak'anepe ren: moghveni, azure (zegani), jink'urtaraani ( laz. shuri momshletinu), kvakherkhi, manast'iri... 5. chkhalas kyoepe ren: chkhala//chkhalazeni ( = dyuzkioi), mamanati (= elmali), zhurkhinji/ ts'qarqa (= chiptekyopryu), sakhandro (= pindik'li), khanduzi (= demirjileri). 6. ats'i, ma na michkun ia mahaleshi do yerepeshi jokhope mekcha, chkhala didi kyoi en. akon en: ch'aniti, ch'armati, mch'ati, kochanasti mskibu, k'ochalii mskibu, t'amakheni (qona), tapla tkhoriti, vardavniti... yerepe ren: banak'na qona, jgiryazeni qona, chirdili, ch'k'onuna, gola, k'ak'aluna, kvamts'k'ili, madvaniti, tutunlughi, ts'qartoli, ts'ipuruna… 7. mamanatis ren: meleni mamanati, moleni mamanati, oksuzi op'ut'e... yerepeshi jokho: ghaldidi, kvadidi, baghup'iji, ts'qarkhomula, zurgimele, mch'qonia, okhojule, p'et'ra, rak'ani, kherkhali, mbulona, qomuria, khaji nap'iri... 8. zhurkhinjis ren: omzhore, gurshati, ts'qarqa, khokhara... yerepeshi jokho: jivati, ts'qarqa. 9. sakhandros ren: bashkioi, ch'armak'iti, t'agindze... 10. khanduzis ren: p'anch'urati, okhvame, put'k'arati, pichkheti, pich'una, ch'uburona, dik'varghali, sulaniti, troni oput'e, qini ts'k'ari, zhile ghali.
11. chkhalas ren chkhalui ts'qari, esho ghalepe dido ren: mamanaturi ghali, azyure ghali, k'ameni ghali, omjrei ghali. bashkioyshi ghali, mak'retie ghali, vaneturi ghali, dak'vara ghali, t'qiati ghali, sanandro ghali, khanii ghali... 12. chkhalashi daghepes jaepe ren: ch'uburi, ditskhu, ch'qoni, ts'ipuri, tskhemuri, ukhravi, tkhomu, lek'i, mula, chami, nizu... 13. daghis dolokhe: mtuti, gheji, mk'yapu, mgeri, msk'veri, t'avshani, zerdeva, portsukhi.
2.1. Chkhala
1. Ichk’ale's name is Chk’hala. 2. Ichk’ale means „left inside“. 3. One side of the Chkhala is Murgul, the other side – Hopa, and the third side – Borchkha. 4. The highlands of Chk’hala are: moghveni, azure (zegani), jink'urtaarani. kvakherkhi, manast'iri... 5. The villages of Chkhala are: chkhala//chkhalazeni (= Dyuzkyoi), mamanati (= elmali), zhurkhinji/ts'qarqa (= chiptekyopryu), sakhandro (= pindik'li), khanduzi (= demirjileri). 6. Now, what I know, I will tell you the names of those districts and places. Chkhala is a big village. Here there are: ch'aniti, ch'armati, mch'ati, kochanasti mskibu, k'ochalii mskibu, t'amakheni (qona), tapla tkhoriti, vardavniti... There are names of places: banak'na qona, jgiryazeni qona, chirdili, ch'k'onuna, gola, k'ak'aluna, kvamts'k'ili, madvaniti, tutunlughi, ts'qartoli, ts'ipuruna… 7. In Mamanati are: Meleni Mamanati, Moleni Mamanati, Oksuzi op'ut'e... There are names of places: ghaldidi, kvadidi, baghup'iji, ts'qarkhomula, zurgimele, mch'qonia, okhojule, p'et'ra, rak'ani, kherkhali, mbulona, qomuria, khaji nap'iri... 8. In Zhurkhinji there are: omzhore, gurshati, ts'qarqa, khokhara... There are names of places: jivati, ts'qarqa. 9. In Sakhandro there are: bashkyoi, ch'armak'iti, t'agindze... 10. In Khanduzi there are: p'anch'urati, okhvame, put'k'arati, pichkheti, pich'una, ch'uburona, dik'varghali, sulaniti, troni oput'e, qini ts'k'ari, zhile ghali.
11. In Chkhala there is Chkhalian water, there is a lot of narrow gorges there: mamanaturi ghali, azyure ghali, k'ameni ghali, omjrei ghali. Bashkioyshi ghali, mak'retie ghali, vaneturi ghali, dak'vara ghali, t'qiati ghali, sanandro ghali, khanii ghali... 12. There are trees in Chkhala forests: chestnut, oak, beech, hornbeam, alder, ash-tree, spruce…13. In the forest there are: bear, boar, jackal, wolf, deer, rabbit, mare, badger.