ლაზ თურჩე

3.4. ლაზური თურქული 1. ქალებმა (= ქალები) უფრო კარგად ლაპარაკობენ ლაზური (= ლაზურს). 2. ეს იმიტომ არის, რომ ქმრები, როგორც ადრე გითხარით, სულ ფულის მოსაგებად (= საშოვნად) იყვნენ. 3. მათ თურქულიც (= თურქულის ცოდნაც) უნდოდათ (= სჭირდებოდათ), რა ვიცი, რუსეთი, მთლიანად ლაზებით იყო სავსე, რუსულიც უნდოდათ (= სჭირდებოდათ). 4. ქალები სახლში იყვნენ და მათ არც თურქული, არც სხვა ენა არსაიდან არ ეცოდინებოდათ. 5. იმიტომ მათ (= ისინი) მხოლოდ ლაზური (= ლაზურად) ლაპარაკობდნენ. 6. ქმრებმა თურქული [იცოდნენ], მაგრამ რა (= როგორი) თურქული?! 7. იმათი თურქული ლაზური თურქული იყო, ნუ, ლაზების თურქული; 8. მე ახლა ისიც გითხრა, ყველა ენას აქვს თავისი ტონალობა ანუ ხმა. 9. თურქული ხმოვნები ლაზურისას არ ჰგავს, ლაზურისა – თურქულს. 10. თურქულს ძ არ აქვს, ჭ არ აქვს, წ არა აქვს ხ, პ, ტ არა აქვს და კიდევ რაღაცები არ აქვს. 11. ლაზურს ö და ü არ აქვს, ამიტომ ლაზმა თურქული (= თურქულად) ლაპარაკი რომ დაიწყოს, კარგად თუ არ იცის თურქული, მან (= ის) ეს (= ამ) ხმოვნები (= ხმოვნებს) ვერ ამბობს. 12. ამიტომაც არი, რომ, ვთქვათ, თურქული გელ (= მოდი), ეს (= ასეთი) ლ ლაზურს არა აქვს, 13. ამიტომ „გელჲა“ (= გელია-ს) ამბობს [არბილებს], გელიორუმ (= მოვდივარ), ლაზი ამბობს: „გელჲურუმ“. 14. თურქმა (= თურქი) ვერ ხვდება, ლაზმა (= ლაზი) რას ლაპარაკობს. 15. ამის გამო თურქებმა (= თურქები) ეძახიან „ლაზური თურქული“ ანუ ლაზის თურქული. 16. იმ ლაზების თურქული (= თურქულს) თურქებმა (= თურქები) ვერ ხვდებიან, 17. მაგრამ ამის მერე, ახლა, სახელმწიფო რომ გახდა, სასწავლებლები, სკოლები გაიხსნა და დღეს ბავშვებს ასწავლიან თურქული (= თურქულს). 18. მაგრამ სოფლებში ჯერ კიდევ ლაზებმა (= ლაზები) ლაზური თურქული (= ლაზურ თურქულს) ლაპარაკობენ და თურქმა (= თურქი) ვერ ხვდება, რას ამბობენ. 19. მერე ლაზებიც იცით სხვადასხვა ვართ (= სხვადასხვა კილოზე ვსაუბრობთ). 20. ხო, აი ვთქვათ, ფაზარის, ათინელ და არტაშენელ ლაზებს სხვა ლაზური (= განსხვავებული მეტყველება) აქვთ. 21. ხოფელი (= ხოფელ) ლაზებს იმათი ლაზური (= ლაზურს) ვერ *გაეგებათ (= ვერ ხვდებიან), იმათი თურქულიც სხვა არის. 22. მაგალითად, თურქმა (= თურქი) ამბობს: „ბიჩაქ“ (= დანა), ლაზი ამას ვერ ამბობს და ამბობს: „ფიჩაღი“. 23. ასე, თურქული: „ქაჩაჯამ“ (= უნდა გავიქცე), ლაზმა (= ლაზი) „კაცაძაუმ“ – ამბობს და ასეთი რაღაცები ბევრი არის. 24. თურქმა (= თურქი) ვერ ხვდება (= ვერ იგებს). 25. თურქული კი არის, უფრო ლაზური თურქული, ამიტომაც თურქს ვერ გაეგება (= თურქი ვერ იგებს).

3.4. laz turche 1. okhorjalepek daa k'ai ip'aamitoman lazui. 2. haia emushenien-ki, komolepe ts'okhle na gits'vist'ei, iagvali k'urbetis t'es. 3. entepes turkuliti unt'es, mumichkin, ruseti mteli lazepeten yobsha t'u, rusuliti unt'es, 4. okhorjalepe okhois t'es do entepes ne turkuli, ne chkva nena sotishen vaachkinet'es. 5. emusheni entepek khvala lazui ip'aamitomt'es. 6. komolepek turkuli, hama mu turkuli?! 7. emus turkula laz turche t'u. 8. nu, lazepeshi turkuli, ma ats'i eti dogits'va, ii nenas ughun mushi khonari anu sesi. 9. turkuli sesepe lazuis vanungaps, lazuiti – turkulis. 10. turches dz vaughun, ch' vaughun, ts' vaughun, kh, p', t' vaughun do kholo mutkhanepe vaughun. 11. lazuis ö, ü vaughun, emusheni lazik turkuli op'aamitu gioch'k'ashi, k'ai vauchkit'ashi turkuli, emuk aia sesepe vazop'ons. 12. emusheni enki, btkvat, turkuli gel (= mokht'i), aia l lazuis vaughun, 13. emusheni “gelia” zop'ons, geliorum (= mobulur), lazik zop'ons: “geliurum”. 14. turkik vaokhots'onaps, lazik mu ip'aamitoms. 15. emusheni-ki turkepek ujokhopan "laz turche", anu lazishi turkuli. 16. ea lazepeshi turkuli turkik vaokhots'onaps, 17. hama emushk'ule, ats'i, jumkhurieti divushk'ule, nts'opulape, sk'olape goints'k'u do andgha beepes doguaman turkuli. 18. hama oput'epes kholoti lazepek lazui turkuli ip'aamitoman do turkik vaokhots'onaps, mu zop'onan. 19. ok'ule lazepeti gichkinan, chkvadochkva voet. 20. kho, ai btkvat, pazais, atinui do art'ashenui lazepes chkva lazui ughunan. 21. khopui lazepes entepeshi lazui vaakhots'onen, emushi turkuliti chkva yen. 22. mesela, turkik zop'ons: “bichak” (= khami), lazis aia vaatkven do zop'ons: “pichaghi”. 23. asho, turkche: "kachajaam” (= bimt'are), lazik “k'atsadzaum" – zop'ons do hasho mutkhanepe dido yen. 24. turkik vaokhots'onums. 25. turkuli koen, daa laz turche, hemusheniti turkis vaokhats'onen.

3.4. Laz Turkish 1. Women speak Laz better, 2. but that's because that their husbands, as I told you before, were all about earning money. 3. They wanted Turkish as well, as far as I know, Russia was full of Laz people, they wanted Russian too. 4. The women were at home. 4. They didn't know Turkish or any other language from anywhere. 5. That's why they only spoke Laz. 6. The husbands knew Turkish, but what Turkish?! 7. Their Turkish was Laz Turkish, i.e. Turkish of Laz people. 8. I’ll tell you now that every language has its own tone or sound. 9. Turkish vowels are not similar to Laz vowels, but of Laz – to Turkish. 10. Turkish doesn't have: dz, tch, ts, kh, p, t and some others. 11. Laz doesn't have ö and ü, so if Laz starts speaking Turkish, well if he/she doesn't know Turkish well, he/she can't pronounce these vowels. 12. Let's say, Turkish gel “come”. Laz doesn't have such l, 13. so he/she says: “gelia” (is softening. – N.A.); Turk. geliorum “I am coming” Laz says: “gelyurum”. 14. Turks does not understand what Laz man speaks, 15. because the Turks call it “Laz Turkish”, i.e. Laz's Turkish. 16. Turks do not understand the Turkish of those Laz people, 17. but after that, now that it became a state, educational institutions and schools were opened and today children are taught Turkish. 18. But in the villages they still speak Laz Turkish and Turk cannot understand what they say. 19. You know that we Laz speak different subdialects. 20. For example, the Laz of Fazar, Athens and Ardashen speak different Laz. 21. Hopian Laz cannot understand their Laz, their Turkish is also different. 22. For example Turk man says: "bichak" (= knife), Laz can't say this and says: "pichaghi." 23. Turkish "kachajam" (= I have to run away), Laz says: "k'atsadzaum” and other things like these. 24. Turks can't understand this. 18. It is Turkish, but it is Laz Turkish that's whay and the Turk cannot understand it.