დუთხური
4.5. დუთხური
1. მა დუთხე დობირინი, დუთხური ბორე. 2. დუთხე არტაშენიში არ ჩოი ონ, რიზე ვილაჲეთი, არტაშენითი კაზა ონ. 3. დუთხე არტაშენი დო ჯილე, ვითოვრო ჩილომეტრო მენდრა ონ. 4. ფურტუნა აბჯას მეონა ეკასკუდუნ. 5. არტაშენი (= არტაშენის) დო ჟილე, დუთხეშა ეშკიტაშა, ონ: მამალა, ხაშიმეფე ავლა, ამგვანი ხინჯი, ამგვანი, ჟირიხინჯი, ჲანივათი ჯინდო, შანგული, ჲანივათიში აბჯა. 6. მელე – წალენი ნძღემი, ჰიმუში ჯილენდო – ჯილენი ნძღემი. 7. ხალიკანა რუბა, პაპამტა რაკანი, მერჩეზი ჩოი, დუთხეში მერჩეზი, ლიკოფე ავლა, ჩუკურეფე ავლა, ქოჭივა ავლა… 8. მერჩეზი ჩოიში ჯინდო: ხოკვათი ავლა, წალენი ფერთეთი, ჯილენი ფერთეთი, ონამოსი, ომჯვაბულე, ჯილენი ფერთეთიში კაპულა, ომჯორე. 9. ომჯორე არ დიდი გონთავა ონ. 10. კორკოტეფე ავლა, ჩუქური ავლა, ფუნეფე ავლა, მერჩეზი ჩოიშიკულე შემდეგ – მტახორი ავლა, ნობაღულე რუბა, ნობაღულე ავლა. 11. ჯილენდო მუში ლებანა ავლა, ჭირინა ავლა, ჭირინაში მელე – ზენდი ავლა. ზენდი ალიმანეფე დო სენდუქჩეფე ხენან. 12. ჭირინა ბანოღლები დო დემირჯოღლები ხენან. 13. უკაჩხე სიდრე ჭუმაიდა გელაჲესკური ონ: შაშკენი, გოქთონი, ჭალიმბრი, წიფრიქჩეში დო ჯილე აშკვა ნგოლაფე ქომულუნ: 14. მულონა, მოვრი, ნეკნარი, დერე ჲაილა, შორახი დო დიდი ნგოლა.
15. დერე ჲაილა მაკუფიში სინორი ონ. 16. პაპუ შკიმი პერპუ რეიზი მაკუფურეფეშკალა სინორიშენი ოკვაკნეს დო ჰიმორა არ მაკუფური დოილუდორტუ.
17. ვიწური ხოჯოღლეფე დო თიბუჭეფე დუთხური ონან. 18. დუთხეშა მისელეს დო ვიწეშა ქოჯეხტეს დო ჰიქო ქოდიკრეხესდორტუ. 19. ბაბაშკიმი მაპიპერეფეში არ ბოზონთაშკალა იჩილუდორტუ. 20. მაპიპერეფეთი დუთხეში დიდი ეკრაბაფეშე ონან. 21. ნანა ფადუმე ჯოზუტუ. 22. ნანაშკიმიში ბაბა პერპუ ჯოზუტუ. 23. პერპუ სუმ ბიჭი ბერე დო ოთხო ბოზო უონუტუ. 24. არ მუში ნანაშკიმი ფადუმე, ბეხა (ხატიჯე), ჰევა და აიშე ჯოზუტეს. 25. ბიჭეფეტი მუსტაფა, მექსუდი დო რიზა ჯოზუტეს.
4.5. დუთხური
1. მე დუთხე (= დუთხეში) დავიბადე, დუთხელი ვარ. 2. დუთხე არტაშენის ერთი სოფელი არის, რიზეს ვილაჲეთი, არტაშენიც რაიონი არის. 3. დუთხე არტაშენის ზემოთ, თვრამეტი კილომეტრი (= კილომეტრით) სიშორეზე არის. 4. ფურტუნა აბჯას იქით რჩება. 5. არტაშენი (= არტაშენის) ზემოთ, სანამ დუთხემდე ახვიდოდე, არის: მამალა, ხაშიმეფე ავლა, ამგვანი ხინჯი, ამგვანი, ჟირიხინჯი, ჲანივათი ჯინდო, შანგული, ჲანივათიში აბჯა. 6. გაღმა – წალენი ნძღემი, იმის ზემოთ – ჯილენი ნძღემი. 7. ხალიკანა რუბა, პაპამტა რაკანი, მერჩეზი ჩოი, დუთხეში მერჩეზი, ლიკოფე ავლა, ჩუკურეფე ავლა, ქოჭივა ავლა… 8. ცენტრი სოფლის ზემოთ: ხოკვათი ავლა, წალენი ფერთეთი, ჯილენი ფერთეთი, ონამოსი, ომჯვაბულე, ჯილენი ფერთეთიში კაპულა, ომჯორე. 9. ომჯორე ერთი დიდი გაშლილი [ადგილი] არის. 10. კორკოტეფე ავლა, ჩუქური ავლა, ფუნეფე ავლა, ცენტრი სოფლის შემდეგ (= სოფლის ცენტრის შემდეგ) – მტახორი ავლა, ნობაღულე რუბა, ნობაღულე ავლა. 11. ზემოთ მისი (= მისი ზემოთ) ლებანა ავლა, ჭირინა ავლა, ჭირინას გაღმა – ზენდი ავლა. ზენდი (= ზენდში) სენდუქჩები სხედან (= ცხოვრობენ). 12. ჭირინა (= ჭირინაში) ბანოღლები და დემირჯოღლები სხედან (= ცხოვრობენ). 13. უკან სიდრე (= სოფ. სიდრეში) ჭუმაიდა (= ჭუმაიდას) ღელეები ონ: შაშკენი, გოქთონი, ჭალიმბრი, წიფრიქჩეში და ზემოთ კიდევ მთები მოდის: 14. მულონა, მოვრი, ნეკნარი, დერე ჲაილა, შორახი და დიდი ნგოლა.
15. დერე ჲაილა მაკუფის [სოფელია. ნ.ა.] საზღვარი არის. 16. პაპაჩემი (= პაპაჩემმა) პერპუ რეიზი (= რეიზმა) [ტიტულია: მიუთითებს მეთაურზე/უფროსზე. – ნ.ა.] მაკუფელებთან საზღვრის გამო იჩხუბეს და იმ დროს ერთი მაკუფელი მოკლა.
17. ვიწელი ხოჯოღლეფე დო თიბუჭები [გვარია. – ნ.ა.] დუთხელები [წარმოშობით] არიან. 18. დუთხიდან ასახლდნენ და ვიწეში ჩავიდნენ და იქ დაკრუხდნენ (= დაფუძნდნენ/გამრავლდნენ) 19. მამაჩემი მაპირპერელ ქალზე დაქორწინდა. 20. მაპირპერელები დუთხეში დიდი გვარისა არიან. 21. დედა (= დედას) ფადიმე ერქვა. 22. დედაჩემის მამა (= მამას) პერპუ ერქვა. 23. პერპუ (= პერპუს) სამი ბიჭი შვილი (= ვაჟიშვილი) და ოთხი ქალიშვილი ჰყავდა. 24. ერთი დედაჩემი ფადუმე, ბეხა (ხატიჯე), ჰევა და აიშე ერქვათ. 25. ბიჭებსაც მუსტაფა, მექსუდუ და რიზა ერქვათ.
4.5. dutkhuri
1. ma dutkhe dobirini, dutkhuri bore. 2. dutkhe art'ashenishi ar choi on, rize vilayeti, art'asheniti k'aza on. 3. dutkhe art'asheni do jile, vitovro chilomet'ro mendra on. 4. purt'una abjas meona ek'ask'udun. 5. art'asheni (= art'ashenis) do zhile, dutkhesha eshk'it'asha, on: mamala, khashimepe avla, amgvani khinji, amgvani, zhirikhinji, yanivati jindo, shanguli, yanivatishi abja. 6. mele – ts'aleni ndzghemi, himushi jilendo – jileni ndzghemi. 7. khalik'ana ruba, p'ap'amt'a rak'ani, merchezi choi, dutkheshi merchezi, lik'ope avla, chuk'urepe avla, koch'iva avla… 8. merchezi choishi jindo: khok'vati avla, ts'aleni perteti, jileni perteti, onamosi, omjvabule, jileni pertetishi k'ap'ula, omjore. 9. omjore ar didi gontava on. 10. k'ork'ot'epe avla, chukuri avla, punepe avla, merchezi choishik'ule shemdeg – mt'akhori avla, nobaghule ruba, nobaghule avla. 11. jilendo mushi lebana avla, ch'irina avla, ch'irinashi mele – zendi avla. zendi alimanepe do sendukchepe khenan. 12. ch'irina banoghlebi do demirjoghlebi khenan. 13. uk'achkhe sidre ch'umaida gelayesk'uri on: shashk'eni, goktoni, ch'alimbri, ts'iprikcheshi do jile ashk'va ngolape komulun: 14. mulona, movri, nek'nari, dere yaila, shorakhi do didi ngola.
15. dere yaila mak'upishi sinori on. 16. p'ap'u shk'imi p'erp'u reizi mak'upurepeshk'ala sinorisheni ok'vak'nes do himora ar mak'upuri doiludort'u.
17. vits'uri khojoghlepe do tibuch'epe dutkhuri onan. 18. dutkhesha miseles do vits'esha kojekht'es do hiko kodik'rekhesdort'u. 19. babashk'imi map'ip'erepeshi ar bozontashk'ala ichiludort'u. 20. map'ip'erepeti dutkheshi didi ek'rabapeshe onan. 21. nana padume jozut'u. 22. nanashk'imishi baba p'erp'u jozut'u. 23. p'erp'u sum bich'i bere do otkho bozo uonut'u. 24. ar mushi nanashk'imi padume, bekha (khat'ije), heva da aishe jozut'es. 25. bich'epet'i must'apa, meksudi do riza jozut'es.
4.5. Dutxian
1. I was born in Dutxe, I am from Dutxe. 2. Dutxe is one village of Ardeşen, Rize’s vilayet, Ardeşen is also a district. 3. Dutxe is eighteen kilometers above Ardeşen. 4. Furtuna remains beyond Abja. 5. Above Ardeşen, before going up to Dutxe there are: Mamala, Kashimefe Avla, Amgvani Khinji, Amgvani, Chirikhinji, Janivati Jindo; Shanguli, Yanivatishi Abja, 6. Across - Tsaleni Ndzgemi, above it - Jileni Ndzgemi. 7. Khalikana Ruba, Papamta Rakani, Merchezi Choi, Dutkheshi Merchezi, Likofe Avla, Chukurefe Avla, Kochiva Avla... 8. Center above the village: Khokvati Avla, Tsaleni Ferteti, Jileni Ferteti, Onamosi, Omjvabule, Jileni Ferthetishi Kapula, Omjore. 9. Omjore is one big wide place. 10. Korkotefe Avla, Chukuri Avla, Funefe Avla, tafter the village center: Mtakhori Avla, Nobagule Ruba, Nobagule Avla.11. Above it: Lebana Avla, Chirina Avla, across Chirina – Zendi Avla. In Zendi Sendukchi the Sendukcis live. 12. In Chirina the Banoglis and Demirjoglis live. 13. Behind it, in village Sidre there are Chumaida's valleys. There are: Shashkeni, Gokthoni, Chalimbri, Tsifrikcheshi and above there are mountains: 14. Mulona, Movri, Neknari, Dere Yaila, Shorakhi and Didi Ngola.
15. Dere Yaila is the border of Makufi village. 16. My grandfather perpu reiz [title: refers to the elder. – N.A.] quarreled with the Makufians due to the border, and killed one of the Makufians.
17. Vitsian Khojoglefe and Tibuchis (surname. N.A.) are Dutxians by origin. 18. They uprooted from Dutxe, arrived in Vitse and settled there. 19. My father married a woman of the Mapipers clan. 20. The Mapipers are noble clan in Dutxe. 21. My mother’s name was Fadime. 22. My mother's father was called Perpu. 23. Perpu had three sons and four daughters. 24. One my mother Fadime, Bekha (Khatije), Heva and Ayshe. 25. The sons' names were Mustafa, Meksudu and Riza.