ხორონი ვიხორონამთ ამერიკას

6.8. ხორონს ვცეკვავთ ამერიკაში 1. მე ფაზარში დავიბადე. 2. ჩვიდმეტი წლის ვიყავი, სტამბოლში რომ წავედი. 3. ცხრა წლის შემდეგ ამერიკაში მოვედი. 4. ამერიკაში ვიმუშავე. 5. მერე მომწონდა, სრულად (= ძალიან) მომწონდა... 6. აქ დავრჩი, არ დავბრუნდი თურქეთში. 7. მერე აქ დავოჯახდი. 8. ჩემი ცოლი ლატვიიდან არის. 9. ერთადერთი ბიჭი მყავს. 10. ჩემი ბიჭი თხუთმეტი წლისა არის, დენიზი ჰქვია. 11. ორმოცდათორმეტი წლის ვარ. 12. აქ ცხოვრება კარგი არის, აქაური კულტურა სხვა არის. 13. ჩვენი კულტურა სხვა არის, მაგრამ შევეჩვიეთ. 14. ჩვენ აქ არავინ გველაპარაკება (= ჩვენს საქმეებში არავინ ერევა), კარგად ვართ, ვმუშაობთ. 15. აქ საკმაო ლაზები არის (= არიან), მე [მათ] ვიცნობ. 16. თურქეთში ხშირ-ხშირად მივდივარ-მოვდივარ. 17. პენსიონერი რომ ვიქნები, ექვსი თვე თურქეთში, ექვსი თვე ამერიკაში გავჩერდები. 18. ზაფხულში ხშირად ორი-სამი კვირა სოფელში ავდივარ. 19. დედაჩემის ნათესავები საქართველოდან არიან. 20. დედაჩემი (= დედაჩემს) „გურჯი ოღლის“ უწოდებენ (= ეძახიან). 21. დედაჩემი ადრიდანვე მიყვებოდა. 22. იქ, საქართველოში, ძალიან ბევრი ნათესავები (= ნათესავი) ჰყავთ. 23. რუსული რევოლუციის შემდეგ, ნათესავები მისი (= მისი ნათესავები) იქ დარჩნენ. 24. კარი (= საზღვარი) რომ გაიხსნა, შემდეგ იქიდან მოვიდნენ დედაჩემის ნათესავები. 25. მაგრამ ჩვენ არავინ (= არავის) არ ვიცნობთ, მამაჩემი და დედაჩემი გარდაიცვალნენ. 26. ბიძები ჩემიც (= ჩემი ბიძებიც) გარდაიცვალნენ, არავინ (= არავის) არ ვიცნობთთ. 27. ყველანი დაბრუნდნენ, წავიდნენ საქართველოში. 28. დედა და მამაჩემი მუდამ ლაზური (= ლაზურად) ლაპარაკობდნენ. 29. თურქული (= თურქულ) სკოლაში ვისწავლეთ. 30. ჩემი (= ჩემს) ბავშვობაში წელი ახალი (= ახალ წელს) ვაკეთებდით (= აღვნიშნავდით). 31. თოკი (= თოკით) შეკრული ტომარა (= ტომარას) კარებიდან შევაგდებდით სახლში. 32. თხილი (= თხილს), ნიგოზი (= ნიგოზს) ვაშლი (= ვაშლს) გვიდებდნენ ტომარაში. 33. დიდი ნანა (= ბებია) გვასწავლიდა, ვაშლი (= ვაშლს) ვკრეფდით და ვჭრიდით, მერე ნალიის თავზე ჩამოვკიდებდით და ვახმობდით. 34. კომპოტი (= კომპოტს) ვაკეთებდით, დიდი ნანა ჩქიმი (= ბებიაჩემი) გვასწავლიდა. 35. ყველაფერი ვიცი, დიდინანა ჩემისგან (= ბებიაჩემისგან) ვისწავლე. 36. ამ დროები (= დროში) არავინ აკეთებს. 37. ლაზური (= ლაზურ) სიმღერა (= სიმღერას) ხშირად ვმღერი სახლი ჩემის (= ჩემს სახლში). 38. სავსე (= დიდი) სიხარული არის ლაზური, გული ახალი მექნება (= გულს მიხარებს). 39. ბავშვობა პერიოდები ჩემი (= ჩემი ბავშვობის პერიოდი) მახსენდება. 40. ზოგჯერ აქ მეჭიპონე ბავშვები (აქ: ბიჭები) მოდიან. 41. ჩვენ ლაზები ვიკრიბებით და ხორონი (= ხორონს) ვცეკვავთ ამერიკაში. 42. სამშობლოდან რომ წამოვედი, ოცდათოთხმეტი წელი გახდა, 43. მაგრამ მაინც ლაზებურის ჩემი (= ჩემი ლაზებურა / ლაზურად ლაპარაკი) ბევრი (= ძალიან) ცუდი არ არის. 44. ღმერთით, ბიჭი ჩემიც (= ჩემს ბიჭსაც) სოფელში ვუშვებ ყოველ წელი (= წელს) ერთი თვე დარჩება და ლაზებური (= ლაზური) ისწავლოს. 45. მაგრამ იმისი ასაკი (= ასაკისაც) ბავშვები (= ბავშვებმა) ლაზური არ იციან. 46. მაგრამ ჩემი (= ჩემს) ბიჭს შევასწავლი ლაზური (= ლაზურს).

6.8. khoroni vikhoronamt amerik'as 1. ma pazaris doviskini. 2. vitoshkiti ts'aneri vort'i, ist'ambulishe vigzali. 3. chkhoro ts'anash uk'ale amerik'ashi mopti. 4. amerik'as vichalishi. 5. ok'achkhe momts'ondu, obsha momts'ondu. 6. hako dopskudi, vagovikti turkiesha. 7. uk'achkhe hako dovichili. 8. chkhimi okhorja lat'viashe on. 9. artane bich'i mionu. 10. chkimi bich'i vitokhut ts'aneri on, denizi jokhon. 11. zhurnechdovotojur ts'anei vore. 12. hak sk'idala vorsi on, hakoni k'ult'ura bashka on. 13. chkuni k'ult'ura bashka on, ama kojevagit. 14. chku hako mitik vamikhap'anan, vrosi voret, vichalisamt. 15. hako baiaghi lazi on, ma vichinam. 16. turkiesha ordo-ordo vulu-movulu. 17. emekli viashi, ashi tuta turkies, ashi tuta amerik'as dobgut'are. 18. yazepes p'andate zhur-sum khapta choishe vulu. 19. nanachkimishi ak'rabape jorjiashe ren. 20. nana chkimi „gurji oghli“ uts'umenan. 21. nanachkimi ordoshe mimeselamt'u. 22. hek, jorjias, zade ak'rabape uonuran. 23. rusi ikhtilalish uk'ale, ak'rabape mushi heko kudoskides. 24. nek'na gonints'k'ush uk'ale, hek'olen mokhtes nanachkimishi ak'rabape. 25. ama shku miti vavichinamt, babachkimi do nanachkimi doghures. 26. daipe shkimiti doghures, miti vavichinamt. 27. iri goiktes, mendakhtes gurjist'anishe. 28. nana do babachkimi p'andale lazuri ikhap'amt'es. 29. turkche mektebis dovigurit. 30. chkimi berobas ts'anaghani vikumt'it. 31. tochi mek'orey t'orba nek'nashe amavot'ochamt'it okhorepeshe. 32. tkhiri, nedzi, ochshuri dolomidumt'es t'orbapes. 33. didinana domoguramt'es, oshkuri pelumt'it do ptsolumt'it, ok'ale serendeshi perches gots'ovabamt'it do vokhominamt'it. 34. khoshapi vikumt'it, didinana chkimi domoguramt'es. 35. iriteuli mishkun, didi nana chkimishe doviguri. 36. ham zamanepe mitik varikums. 37. lazeburi ot'raghodu p'andate vochandinam okhori chkimis. 38. obsha khazira ren lazuri, guri taze domayen. 39. bereburi zamanepe chkimi gomashinen. 40. bazi hako t'uluji berepe mulunan. 41. shku lazepe ok'ovibghet do khoroni vikhoronamt amerik'as. 42. memleketishe na gamavkhti, echdovitdootkho ts'ana diu, 43. ama kholoti lazeburishi shkimi peghi khavi var on. 44. inshalah, bich'i shkimiti choishe voshkvale k'at'a ts'ana ar tuta dogutun do lazeburi diguras. 45. ama imushi yashiti berepe lazeburi varuchkuna. 46. ama chkimi bich'is dovogurare lazeburi.

6.8. We dance Khoroni in America 1. I was born in Fazar. 2. I was seventeen years old when I went to Istanbul. 3. I came to America after nine years. 4. I worked in America. 5. Then I liked it, I liked it very much... 6. I stayed here, I did not return to Turkey. 7. Then I got married here. 8. My wife is from Latvia. 9. I have only one son. 10. My son is fifteen years old, his name is Deniz. 11. I am fifty-two years old. 12. Life here is good, the culture here is different. 13. Our culture is different, but we got used to it. 14. No one interferes in our affairs. We are fine here. We work. 15. There are many Laz people here, I know them. 16. I often go to Turkey. 17. When I become a pensioner, I will spend six months in Turkey, six months in America. 18. In the summer, I often go to the village for two or three weeks. 19. My mother's relatives are in Georgia. 20. My mother is called „Gurji Ogli“. 21. My mother used to tell me. 22. There, in Georgia, they have a lot of relatives. 23. After the Russian Revolution, her relatives stayed there. 24. When the border opened, my mother's relatives came from there. 25. But we don't know anyone, my mother and father died. 26. The uncles (mother's brothers) died, we didn't know anyone. 27. They all returned and went to Georgia. 28. My mother and father always spoke in Laz. 29. We learned Turkish at school. 30. When I was a child, we celebrated the New Year. 31. We tied a sack with a rope and threw it through the door into the house. 32. They put nuts, walnuts, apples in a sack. 33. Grandmother taught us: we picked apples and cut them, then we hung them on the top of the millet storage hut and dried them. 34. We made juice of stewed fruit, great grandmother taught us. 35. I know every kind of it, I learned it from my great grandmother. 36. No one makes it nowadays. 37. I often sing Laz song in my house. 38. I like Laz very much, my heart begins to renew. 39. I remember my childhood. 40. Sometimes children who play on Chipon [bagpipes, a wind instrument – N.A.] come here. 41. We, Laz people get together and dance Khoroni [Laz men’s cholar dance – N.A.] in America. 42. Thirty-four years have passed since I had not been to my homeland, 43. But still my Laz speech is not too bad. 44. Let the God listens to me, I will also send my son to the village every year for one month and he will learn Laz. 45. But children under his age do not know Laz. 46. Well, I will teach my son Laz.