1.39. თოლი გონწკაფუ /toli gonts’kapu/ „თვალის გახელა“
(= რისამე მიხვედრა, გაგება, გათვითცნობიერება)
თოლი გონწკი, კულანი ჩქიმი, გოხვეწებურ, დერდის მომიშლეთინი! [არქაბ.]
toli gonts’k’i, k’ulani chkimi, gokhvets’ebur, derdis momishletini! [arkab.]
„თვალი გაახილე, ჩემი გოგო, გეხვეწები, დარდს გადამარჩინე!“
გაიგე, ჩემო გოგო, გეხვეწები, დარდს გადამარჩინე!
1.38. თიშე მოხთიმუ/ tishe mokhtimu / „თავში მოსვლა“ (= გაფიქრება, მოწონება)
კულანიქ ჯევაბი ვა მეჩუ, თიმუშის ნა ვამუხთუ ჰემუშენი [არქ.]
kulanik jevabi va mechu, timushis na vamukhtu hemusheni [ark.]
„გოგომ პასუხი არ გასცა, თავში რომ არ მოუვიდა, იმისათვის“.
გოგომ პასუხი ვერ გასცა იმის გამო, რომ ვერ მოიფიქრა.
1.37. თი ოხმარუ / ti okhmaru / „თავის ხმარება“ (= გონივრულად მოქცევა).
ზამანის ჩოღი კირმა თი ვიხმარტით [ჩხალ.]
zamanis choghi k’irma ti vikhmart’it [chkhal.]
ძველად უფრო მეტად თავი (= თავს) ვხმარობდით. ძველად უფრო მეტად გონივრულად ვიქცეოდით.
1.36. თიმჩხუ / ti mchkhu/ „მსხვილი თავის მქონე“ (= გონიერი, ჭკვიანი, გამოცდილი)
ოტელი დიდო ვორსი იჩალიშამტუ, ჰემუშენი მანჯე თიმჩხუ კოჩი ტუ [ათინ.]
ot’eli dido vorsi ichalishamt’u, hemusheni manje timchkhu k’ochi t’u [atin.]
„ოტელი დიდა კარგად მუშაობდა, იმიტომ რომ პატრონი დიდი თავი იყო“.
სასტუმრო ძალიან კარგად მუშაობდა იმიტომ, რომ პატრონი ჭკვიანი იყო.
1.35. თის დოლოხუნუ / tis dolokhunu/ „თავში ჯდომა“ (= დამახსოვრება)
თი ჩქიმის დოლოხე მუში ნოგუეფე [ხოფ.]
ti chkimis dolokhe mushi noguepe [khop.]
„თავი ჩემსაში ზის მისი ნასწავლები (= ნასწავლი)“.
მახსოვს მისი ნასწავლი.
1.34. ზილი კოჩი /zili kochi/ „სწორი კაცი“ (= მართალი კაცი)
აჰმედი, ბაბაშკიმი, ნოსერი დო ზილი კოჩი ონ [ათინ.]
ahmedi, babashk’imi, noseri do zili k’ochi on [atin.]
„აჰმედი, მამაჩემი, ჭკვიანი და სწორი კაცი არის“.
აჰმედი, მამაჩემი, ჭკვიანი და მართალი კაცია.
1.33. ვეხში ოღაღალუ / vekhshi oghaghalu/ „ველური ლაპარაკი“ (= უხეში საუბარი)
ვეხში მოთ ბუპარამითამ?! – აჲა ბერე ჲეთიმი ქოდოსქიდუ [არქ.]
vekhshi mot buparamitam?! – aya bere yetimi kodoskidu [ark.]
„ველურად რად ველაპარაკები?! – ეს ბავშვი ობოლი დარჩა“.
უხუშად რად ველაპარაკები?! – ეს ბავშვი ობლად დარჩა.
EN 
KA